Khi NS Thanh Thanh Tâm làm đạo diễn

TT - Những ngày này nghệ sĩ Thanh Thanh Tâm miệt mài trên sàn tập để chuẩn bị cho ra mắt vở cải lương thứ ba do chị dàn dựng trên sân khấu với vai trò đạo diễn.






[You must be registered and logged in to see this link.]

Thanh Thanh Tâm (bìa phải) và hai nghệ sĩ Xuân Lan, Kim Hương (bìa trái) chuẩn bị trang phục trên sàn tập vở Bên cầu dệt lụa. Hai nghệ sĩ từng diễn vở này trên sân khấu Thanh Minh - Thanh Nga với vai công chúa Bích Vân và vai Tiểu Loan sẽ là khách mời giao lưu trong đêm tái diễn - Ảnh: T.Vũ

Vở cải lương Bên cầu dệt lụa, kịch bản của tác giả Thế Châu sẽ công diễn tối 16-4 tại rạp Hưng Ðạo, nhằm mục đích trao tặng nhà tình nghĩa cho một người vợ liệt sĩ tại Long An.



1. Dù không qua trường lớp, chỉ làm theo khả năng và kinh nghiệm, nhưng cách dàn dựng của Thanh Thanh Tâm rất đúng chất cải lương. Chị không thích màu mè, phô trương, không thích dùng cụm từ hoành tráng để nói về hiệu quả một vở diễn, mà "cải lương đúng chất của nó là nhẹ nhàng đi vào lòng người. Vì lâu nay cứ gắn vào nó những chủ trương quá nặng, những tiết tấu vay mượn gọi là đẩy nhanh tình huống, cải lương mất dần chỗ đứng chính vì không còn đảm bảo chất mùi mẫn, da diết để khán giả đồng cảm.

Ðặc trưng của cải lương là ca ngợi trung - hiếu - tiết - nghĩa. Chở nhiều thứ khác thì xuồng bị khẳm, làm sao tiến tới". Suy nghĩ vậy nên từ vở Mưa rừng đến Kiều Nguyệt Nga và nay là Bên cầu dệt lụa, Thanh Thanh Tâm nhẹ nhàng rót vào lòng người xem, cả với những đồng nghiệp trẻ, sự mượt mà êm ái của cải lương đúng chất.

Có thể nói là một diễn viên đại diện cho thế hệ ngôi sao trưởng thành sau ngày đất nước thống nhất, Thanh Thanh Tâm thể hiện đa dạng tất cả các vai kinh điển của sân khấu cải lương với ý thức luôn tìm cách thể hiện các loại vai sao cho không lặp lại bóng dáng những ngôi sao đi trước. Ðược học từ NSND Phùng Há - ngôi sao Bắc đẩu của sân khấu cải lương miền Nam, nghề thấm vào máu chị từ những năm còn trẻ.

Tư duy đạo diễn được NSƯT Thanh Thanh Tâm chắt chiu qua từng người thầy mà chị may mắn học tập. Kinh nghiệm trên sân khấu đã cho phép Thanh Thanh Tâm tự hào bước vào vai trò đạo diễn dù chị không có bằng cấp công nhận công việc này. "Nhưng tôi cứ làm để được học, được cống hiến và trên hết là tự cứu lấy con thuyền đang trôi giữa dòng của chúng tôi".

Vở Bên cầu dệt lụa do soạn giả Thế Châu sáng tác năm 1976, được dàn dựng trên sân khấu đoàn Thanh Minh, - Thanh Nga. Công chúng yêu thích vở diễn vì chất văn học sâu sắc, cộng với phong cách ca diễn chân phương mộc mạc của bộ ba: Thanh Nga, Thanh Sang, Thanh Tú.

2. Sau khi tốt nghiệp loại giỏi ở Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang, Thanh Thanh Tâm bật sáng bên cạnh hai đàn anh: NSƯT Minh Vương và Vũ Linh.

Từng vai diễn thấm đẫm nét tình tứ của những đôi tình nhân trên sàn diễn đã khiến khán giả nhớ đến chị, thương yêu cả những vai tuồng của chị. Nhưng không dừng lại ở vai trò diễn viên, sau mỗi buổi tập chị thường tranh luận với đạo diễn.

Ngày đó Vũ Linh được giao dàn dựng Hòn vọng phu, chị nhất quyết phải tranh đấu đến cùng những lớp diễn mà theo chị không hợp lý. Vũ Linh căng thẳng quát nạt đứa em gái cứng đầu, chị khóc nhưng vẫn bảo lưu ý kiến. Cho đến ngày phúc khảo lớp diễn căng thẳng qua sự góp ý của hội đồng, Vũ Linh mới ký vào đầu đứa em gái: "Cô hay lắm!". Rồi cứ thế những vở diễn: Vợ 16, chồng lên 3; Giũ áo bụi đời; Lương Sơn Bá - Chúc Anh Ðài; Xa phu đi sứ... đã tạo thành "đôi tình nhân 20 năm" được khán giả yêu mến.

Năm 2002, đoạt huy chương vàng tại hội diễn sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc với vở Nhảy múa với quỷ dữ, cũng là năm Thanh Thanh Tâm tranh luận nhiều với đạo diễn Doãn Hoàng Giang, khiến vị đạo diễn lớn tuổi cảm thấy cô đào trẻ này "không đơn giản làm theo những điều mà đạo diễn muốn, bởi Thanh Thanh Tâm không muốn bị kéo đi như chiếc xuồng khi đã vào bến". NSƯT Minh Vương có lần kể: "Tôi nhớ Tâm thường hay cãi với đạo diễn và nói chính em còn không tin em thì làm sao khán giả tin. Thế là đạo diễn phải nghe và sửa đổi. Cá tính đó không phải ai cũng bộc lộ được".

3. Nhóm nghệ sĩ do Thanh Thanh Tâm quy tụ đã cùng nhau làm tốt vai diễn trong vở Bên cầu dệt lụa. Họ không mong sẽ thay thế đàn anh, đàn chị mà tiếp bước sáng tạo để phục vụ khán giả với niềm hồ hởi được hát, được gặp gỡ người xem. Chắt chiu từng tấm vé bán được, chị nói với Ngân Tuấn - Chiêu Hùng: "Sau vở này tụi mình kiếm vở khác làm tiếp. Anh em không lãnh lương cũng vui". Câu nói của nàng Quỳnh Nga (vai diễn của Thanh Thanh Tâm trong vở) mặt đầm đìa mồ hôi đã được chàng Trần Minh (Chiêu Hùng thủ vai) và Nhuận Ðiền (Ngân Tuấn) hưởng ứng.

Thanh Thanh Tâm đã ký hợp đồng nhận ba tác phẩm Thúy Kiều của gia đình cố soạn giả Quy Sắc, để bắt tay triển khai đạo diễn bộ ba tác phẩm này với ba vở: Trăng thề vườn Thúy, Má hồng phận bạc và Từ Kiều ly hận. Chị cũng vừa bấm máy vở cải lương truyền hình với vai trò đạo diễn vở Xa phu đi sứ (tác giả Ðức Phú) cho các diễn viên trẻ: Tú Sương, Võ Minh Lâm, Lam Tuyền, Ðiền Trung, Thy Trang...

Chưa bao giờ Thanh Thanh Tâm hăng hái như lúc này, nhất là nghề đạo diễn. Chị đã từ chối nhiều lời mời đóng phim truyền hình chỉ để thỏa sức với công việc có ý nghĩa trong cuộc đời mình.

Thanh Thanh Tâm tâm sự: "Tâm cũng như nhiều đồng nghiệp khác phải chấp nhận diễn lại những vở cũ, nhưng vẫn luôn khao khát có một vở đề tài mới, gần gũi với thực tế xã hội. Tuy nhiên diễn lại những vở cũ không thể làm cho nghề nghiệp lu mờ. Ðối với Tâm, đó vẫn là những cơ hội giúp mình diễn nhuần nhuyễn hơn, sâu sắc hơn nhân vật mình đảm nhận".

THUẬN VŨ